05.11.1972 İstanbul’da dünyaya gelen, uzun ismi ile Ali Rıza Sergen Yalçın’ın yolu İstanbulspor’umuzla da kesişen ilginç kariyerinin hikayesi.
Sergen Yalçın, futbola Beşiktaş’ın altyapısında başladı. Burada Serpil Hamdi Tüzün’ün Türk futboluna kazandırdığı isimlerden biri oldu. 1989’da Türkiye Genç Takımlar Şampiyonluğu’nu kazanan kadroda yer aldı. Gordon Milne döneminde Beşiktaş A Takımı’na yükseldi. 1991’in başında A takım ile idmanlara çıkmaya başladı. Sarıyer ile oynanan bir hazırlık maçında bir golü ve bir asisti ile adını duyurdu. 1990-1991 sezonunun ikinci yarısında zaman zaman 16 kişilik kadroya girse de maçlara çıkmadı. Aynı sezon Beşiktaş PAF takımı İstanbul şampiyonluğunu da kazanırken, Sergen de golleriyle takıma destek oldu.
Sergen, ilk resmi maçını 1 Eylül 1991’de Gençlerbirliği’ne karşı oynadı. Sezonun ortasında bir ara tekrar Beşiktaş PAF takımında forma giyse de sezonun ikinci yarısından sonra uzun süre Beşiktaş formasını çıkarmadı. 1991-1996 yılları arasında başarılı performansıyla dikkat çekti ve 2 lig şampiyonluğu, 2 Cumhurbaşkanlığı Kupası ve 1 Türkiye Kupası gördü. Ancak başarılarının yanında kumar, at yarışı gibi tutkuları yüzünden de eleştirildi. 1996-1997 sezonu sonunda sözleşmesi biten Sergen, takım arkadaşı Alpay Özalan ile birlikte Beşiktaş’ın verebileceğinden daha fazla para istediği için kulüple anlaşamadı. Cem Uzan’ın başkanlığını yaptığı İstanbulspor’dan teklif aldı ve 1997 yılında Aykut Kocaman, Oğuz Çetin transferi ile dikkat çeken İstanbulspor’umuza transfer oldu.
İstanbulspor’a geldiği anda, golleriyle takımın İntertoto Kupası’nda gruptan birinci olarak çıkmasına yardım etti (6 maç 2 gol). Sezon sonu lig dördüncüsü olup UEFA Kupası’na katılmaya hak kazanıldı. 1997-1998 sezonunda 28 Lig, 4 Türkiye kupası, 6 İnter toto kupası toplam da 38 maç oynayıp 13 gol kaydetti. Ancak sonraki sezon UEFA Kupası’ndan İstanbulspor’umuz ilk turda elenince Cem Uzan başkanlığı bıraktı ve bütün futbolcuları transfer listesine koydu. 1998-1999 sezonunda 8 Lig, 2 UEFA kupa maçında toplam 5 gol atan Sergen, 1998 yılının Kasım ayında da maaşı ödenmediğinden sözleşmesini tek taraflı feshetti. İstanbulspor’da oynadığı sürede toplamda 47 defa sarı siyahlı formayı giyerek 18 gol atma başarısı gösterdi. Ayrılık sonrası uzun süre futbol oynayamadı, Avrupa’dan kulüplerle görüşse de anlaşma sağlayamadı.
1999’un başında Fadıl Akgündüz’un takımı Siirt JeT-Pa Spor’a transfer oldu. Siirt JeT-Pa Spor formasını giyen Sergen, Akgündüz ve Tanju Çolak tarafından Fenerbahçe’ye bedelsiz ve kiralık olarak önerildi. Teknik direktör Joachim Löw’ün onayı ile Fenerbahçe forması giydi. İmza töreninde çocukluğundan beri Fenerbahçeli olduğunu açıkladı. Fenerbahçe’deki performansıyla tekrar milli takıma seçildi. Sezon sonunda Fenerbahçe 3. olsa da iyi oynayan Sergen’in takımda kalmasına karar verildi ve bir sezon daha kiralandı. Ancak teknik direktör Rıdvan Dilmen’in UEFA Kupası’ndan elenince istifa etmesiyle göreve gelen Zdenek Zeman ile Sergen anlaşamadı. İlk yarının sonlarında formasını kaybeden Sergen’in sözleşmesi aralık ayında feshedildi.
Türkiye’de tekrar bir takımda forma giyebilmesi için federasyon kurallarına göre “hülle” yöntemiyle, Avrupa’da bir takıma satılması ve oradan Türkiye’ye dönmesi gerekiyordu. Bu yüzden Sergen kâğıt üzerinde Makedon takımı FK Sloga Jugomagnat’a satıldı, daha sonra oradan 2000 yılının başında Galatasaray’a kiralandı. Sergen böylece Refik Osman Top, Ali Soydan ve Saffet Sancaklı’dan sonra 3 büyüklerde forma giyen 4. futbolcu oldu. Orta sahada gösterdiği başarılı performansıyla takımının lig şampiyonluğu ve Türkiye Kupası’nı kazanmasında büyük emeği geçti. Galatasaray, sezon sonunda UEFA Kupası’nı kazanıp, Türkiye’de ilk kez bir Avrupa Kupası kazanan takım olsa da Sergen, sezon başında Fenerbahçe forması ile kupada maç yaptığı için bu efsane kadroda yer alamadı. Sezon sonlarına doğru takımla problemler yaşayan Sergen, sezon bitince takımdan ayrıldı.
EURO 2000’den sonra yine Avrupa’da bir takım bulmaya çalışan Sergen, başarılı olamadı. 2000-2001 sezonun başında ise Trabzonspor’a kiralandı ve 4 büyüklerin tümünde forma giyen ilk futbolcu ünvanını aldı. Trabzonspor’la ilk günlerinde sakatlıklarla boğuştu. Daha sonra ise Beşiktaş’tan takım arkadaşı Oktay Derelioğlu ile birlikte antrenmanları aksatıp, yüksek ücret istediler. Sezon sonunda Trabzonspor 5. olurken, Sergen Yalçın da Trabzonspor ile yollarını ayırdı.
2001-2002 sezonu için tekrar başkan Mehmet Cansun tarafından Galatasaray’a 1 yıllığına kiralandı. Mircea Lucescu’nun yönetiminde kilo fazlasını atan Sergen, performansıyla yine dikkat çekmeye başladı. Sezon sonunda Sergen, Galatasaray’la bir kez daha şampiyonluğu yaşarken, Şampiyonlar Ligi’nde de 9 maçta oynayıp attığı 2 golle, takımının gruplardan çıkmasına yardım etti. 2002 Şubatında çapraz bağları yırtılan Sergen büyük bir şanssızlık yaşadı. Siirt Jetpa’nın Avrupa’dan teklifler aldığı ve Galatasaray’ın Şampiyonlar Ligi’ne devam ettiği dönemde sezonu erken kapadı. Ayrıca Türkiye Milli Takımı’nın 3. olacağı 2002 FIFA Dünya Kupası kadrosunda yer alamadı.
2002-2003 sezonunda Mircea Lucescu, Beşiktaş’a geçerken, Sergen Yalçın da bonservisi ile birlikte ilk kulübü Beşiktaş’a döndü. Beşiktaş’ın 100. yılındaki şampiyonluğunun baş mimarlarından biri oldu ve şampiyonluğun belirleneceği maçta eski takımı Galatasaray’a attığı son dakika golüyle tarihe geçti. Aynı sezon Beşiktaş’ın UEFA Kupası’nda çeyrek final görmesine de yardım etti. 2003-2004 sezonuna Beşiktaş iyi başlarken, Sergen Yalçın, Şampiyonlar Ligi’nde Beşiktaş’ın İngiltere’deki Chelsea zaferinin mimarı olup 2-0’lık galibiyette iki gol attı. Daha sonra bu performansında İngiltere’de Beşiktaş’ın galibiyeti üzerine bahis oynamasının etkisi olduğu söylendi. Aynı sezon Adanaspor’a yatarak attığı golle de çok konuşuldu. 2006-2007 sezonuna kadar Beşiktaş’ın banko oyuncularından biri oldu. Son sezonunda Türkiye Kupası’nı da kazandı. Ancak sezon sonu Jean Tigana tarafından gönderildi.
2006-2007 sezonunda 2. Lig’e yeni yükselen ekiplerden Etimesgut Şekerspor’a transfer oldu. Ahmet Dursun, Serkan Aykut, Ahmet Yıldırım gibi isimlerle forma giydi. Sezona iyi başlasa da, ilerleyen günlerde kadro dışı bırakıldı, daha sonra affedildi. Bir sezon sonra ise adı Ankaragücü ile anılsa da en sonunda Kemal Unakıtan’ın maddi desteğini koyduğu Eskişehirspor’a 8 Temmuz 2007 tarihinde Atatürk Stadyumu’nda düzenlenen imza töreni ile transfer oldu. Eskişehirspor, Süper Lig’e çıkma yolunda ilerlerken yine kadro dışı bırakıldı ve daha sonra kulübüyle yollarını ayırdı. Daha sonra ise futbolu bıraktığını açıkladı. 2008 yılının sonunda Beşiktaş-Galatasaray maçı ile futbolu bırakmayı planlarken, Galatasaray’ın olumlu cevap vermemesi yüzünden jübilesi yapılamadı.
Sergen Yalçın futbol hayatında 390 maç forma giydi, bu maçların 347’si Süper Lig’de, 21’i 1. Lig’de ve 22’si de 2. Lig’de oldu. 230 kez Beşiktaş, 36 kez Galatasaray, 47 kez İstanbulspor, 24 kez Fenerbahçe, 22 kez Etimesgut Şekerspor, 21 kez Trabzonspor ve Eskişehirspor formaları giydi.
Futbolculuk kariyerinde 60 kez milli takımlara çağrılan Sergen Yalçın, ilk olarak Beşiktaş PAF takımında oynarken 1 Mart 1989’da Tiflis Turnuvası’nda SSCB’ye karşı U-16 formasını forma giydi. 21 Ocak 1990’da ise yine SSCB’ye karşı oynan bir özel maçta ilk kez U-18 formasını ve 13 Mayıs 1992’de ise İsrail’le oynanan bir özel maçta U-21 olup, ümit milli formayı giydi.
1993 Akdeniz Oyunları’na katılan Olimpik Milli Takım’da yer aldı. 3 grup maçında 3 gol atarak takımın bir üst tura çıkmasına yardım etti. Yarı finalde Lilian Thuram, Zinedine Zidane, Pascal Nouma gibi geleceğin ünlü oyuncularının barındığı Fransa’yı elediler. Türkiye finalde Cezayir’i yenip tarihinde ilk ve günümüze dek tek olan altın madalyayı kazanırken Sergen de Hakan Şükür ile birlikte galibiyet gollerinden birine imza attı.
27 Eylül 1993’te Polonya maçı için ilk kez A Milli Takım’a çağrıldı. 31 Ağustos 1994’te ise Makedonya karşısında oynanan özel maçta ilk kez A Milli formayı giydi. Euro 1996 elemelerinde oynanan 8 maçın 6’sına forma giyip, İsveç ve İzlanda’ya gol attı. Türkiye, grupta ikinci olup Euro 1996’ya gitmeye hak kazandı. Türkiye’nin tarihinde ilk kez katıldığı Avrupa Şampiyonası’nda Hırvatistan ve Portekiz maçlarında forma giydi. 1998 Dünya Kupası elemelerinde Belçika maçında 57. dakikada oyuna girip, 3 dakika sonra gol attı. Ancak golden 4 dakika sonra kırmızı kart görerek atıldı.
Sergen, 2000 Avrupa Futbol Şampiyonası elemelerinde oynanan 8 maçta da forma giydi ve Moldova’ya 1 gol atarak, takımın Almanya’nın 2 puan arkasından 2. olup, play-off’lara kalmasında yardım etti. Play-off maçlarında da forma giydi ve Türkiye’nin tarihinde ikinci kez Avrupa Şampiyonası’na gitmesinde rol aldı. Euro 2000 kadrosuna da çağrılan Sergen, grup maçlarında İtalya ve İsveç maçlarında forma giydi. Türkiye çeyrek finale kalıp, Portekiz’e elenirken maçın son anlarında oyuna girdi. 2002 Dünya Kupası play-off’larına çağrılıp, 5-0’lık Avusturya maçında forma giyen Sergen, sakatlığı yüzünden kupaya katılamadı. Son milli maçında 11 Ekim 2003’te Euro 2004 elemelerinde İngiltere’ye karşı oynadı.
Sergen Yalçın İstanbulspor forması altında 3 kez A Milli takımının formasını giydi.
Teknik direktörlük kariyeri
2008-2009 sezonunun başında Beşiktaş’ın teknik direktörü Ertuğrul Sağlam istifa edip yerine Mustafa Denizli gelirken, Sergen Yalçın yardımcısı olarak göreve başlayacaktı. Ancak lisans yetersizliği yüzünden, 4 Kasım 2008 tarihinde yapılan anlaşma ile Sergen Yalçın, Beşiktaş U-15 takımının antrenörü oldu. Yapılan anlaşmanın bitiş tarihi 31 Mayıs 2010 idi. Lisansının B’den UEFA B’ye çıkartılması için gerekli olan en az altı aylık staj dönemini Siyah-Beyazlı kulübün U-15 takımında geçirecek olan Yalçın, bu sürede Beşiktaş A Takımı yedek kulübesinde yer alamayacaktı, ancak U-15 takımından daha çok A takımın teknik ekibinde bulunacaktı.
Sergen Yalçın’ın eskiden beraber oynadığı Gökhan Keskin altyapı sorumluluğuna getirilirken, kendisi de 2009-2010 sezonunun başında Beşiktaş A2 takımının başına getirildi. Takım A2 Ligi’nin Marmara Grubu’nda, güçlü rakiplerinin arasında birinci olarak devam ederken, Sergen Yalçın bir yandan yorumculuğa devam edip A Takım hocası Mustafa Denizli’yi eleştiriyordu. Sezon ortasında, Denizli’nin gençleri oynatmamasını ve ilgisizliği gerekçe gösterip teknik direktörlük görevini bıraktı.
2010-2011 sezonu öncesi Sarıyer Spor Kulübü sportif direktörlüğüne getirildi.
2013-2014 sezonunda 11. hafta sonunda 2 galibiyet, 2 beraberlik ve 7 yenilgi alarak lige iyi bir başlangıç yapamayan Gaziantepspor, Bülent Uygun’la yollarının ayrılmasından sonra teknik direktörlük görevine Sergen Yalçın’ı getirdi. Görev süresi boyunca 16 resmi maçta 8 galibiyet 3 beraberlik 5 yenilgi aldı ve takımın kümede kalmasında önemli katkı yapmıştı
23 Aralık 2014’te Sivasspor’da göreve başladı. Ligin 15. haftasında deplasmanda Kasımpaşa ile 0-0 berabere kaldıkları maçla birlikte başlayan Sivasspor macerasında, süper ligde 29 maçta görev yaptı. Sivasspor bu maçlardan 7 galibiyet, 11 beraberlik ve 11 mağlubiyet aldı. Sivasspor, Sergen Yalçın yönetiminde 40 gol atarken, kalesinde ise 41 gol gördü. Yiğidolar, Sergen Yalçın döneminde Türkiye Kupası’nda ise 12 maça çıktı. Kırmızı-beyazlı ekip bu maçlarda 6 galibiyet, 2 beraberlik ve 4 mağlubiyet aldı. 21 kez gol sevinci yaşayan Sivasspor kalesinde ise 16 gol gördü.
Sergen Yalçın 2015-2016 sezonu ikinci yarısında kısa dönem Gaziantepspor’un başına geçip 1 galibiyet 1 beraberlik 1 yenilgi sonrası 29 günlük görevinden ayrılmıştı
Küme düşme potasında yer alan Kayserispor’u 2016-2017 sezonunun bitimine 10 hafta kala puan olarak yukarı çıkarma başarısı gösterdi. Bu sayede Türkiye gündeminde büyük bir üne sahip oldu ve başarısı herkesin takdirini kazandı. Sonraki haftalarda süreklilik sağlayamayan Kayserispor, üst üste 4 hafta yenilgi alınca, Sergen Yalçın 22.04.2017 tarihinde Gençlerbirliği maçı sonrasında görevinden istifa ettiğini açıkladı.
2017-2018 sezonun başında ise TFF 1. Lig’de mücadele eden Eskişehirspor’un başına geçti, görev yaptığı 59 gün boyunca 6 resmi maça çıkarken galibiyet yüzü göremedi. Yine 2017-2018 sezonunda 6 Mart 2018’de Konyaspor’un başına geçti ve 10 maça çıktı.
2018-2019 sezonunun 12 Kasımın da Alanyaspor ile anlaştı, sezon sonuna kadar 24 maçta birlikte olduğu Alanyaspor’dan sezon sonu ayrıldı.
2019-2020 sezonunu başında Y.Malatyaspor ile anlaşıp sezona başladı. 15 Ocak 2020 tarihine kadar 21 maça çıktı. Bu tarihte kulüpten ayrılarak, 19 Ocak 2020 tarihinde Beşiktaş ile anlaşma sağladı ve 9 Aralık 2021 tarihine kadar 79 maçta Beşiktaş’ın başında bulundu. Bu süre içinde Beşiktaş ile hem lig hem de kupa şampiyonluğu yaşadı. Bu kupalar aynı zamanda teknik direktörlük kariyerinde kazandığı ilk kupalar oldu.
Futbol yorumculuğu
Sergen Yalçın futboldan sonra Fanatik Gazetesi’nde ve Vatan Gazetesi’nde köşe yazıları yazmaya başladı. Aynı zamanda TRT1 Stadyum programında, NTV ve NTVSpor kanallarında futbol yorumculuğu yapmaya başladı. Daha sonra bu kanallardan ayrılan Sergen, Kanaltürk’de yorumculuk yaptı.
Sergen Yalçın, futbolu dışında özel yaşamıyla da oldukça dikkat çeken bir futbolcuydu. Sergen’in at yarışı tutkusu birçok takımında problem oldu. Takım arkadaşı Gökhan Keskin, verdiği bir röportajda: “Beşiktaş’a ilk geldiğinde benim yanıma verdiler. Daha 17 yaşındaydı. “Al bu çocuğa göz kulak ol, at yarışı oynuyormuş” dediler. Aradan iki hafta geçti. Bir baktım, ben, Metin ve Sergen beraber at yarışı kuponu yapıyoruz.” dedi. Bir dönem “Barbie Operasyonu” adlı fuhuş operasyonunda adı geçtiği için ifade verdi. Biri ara da kumar tutkusu ve Sedat Peker bağlantıları yüzünden soruşturma açıldı. NTV’deki bir programda Sergen, Bayern Münih’in kendisini almak için araştırma yaptığını, ancak bu özelliklerini öğrenince transferden vazgeçtiğini itiraf etti.
Sergen, Acun Ilıcalı’nın Devler Ligi adlı eski futbolcuların futbol turnuvasında da forma giydi. Yeni Rakı’nın internet üzerinden hazırladığı bir reklamda ve Europen firmasının reklamlarında oynadı. Son olarak Finans Bank’ın En Para reklamlarında oynadı.
Ayrıca Sergen Yalçın, Yetenek Sizsiniz adlı programda 2011-2012 ve 2012-2013 iki sezon jüri üyeliği yaptı.
Sergen Yalçın’a sağlık dolu mutlu bir yaşam diliyoruz.